OSMANLI DÖNEMİ’NDE UŞAK KAZASI AZİZLERKÖYÜ’NÜN SOSYO-EKONOMİK YAPISI(XVI. –XIX. YÜZYILLAR)


Creative Commons License

erkek m. s., Dikmen S.

History Studies, cilt.13, sa.1, ss.113-138, 2021 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 13 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2021
  • Doi Numarası: 10.9737/hist.2021.980
  • Dergi Adı: History Studies
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.113-138
  • Uşak Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu araştırmanın amacı Osmanlı Dönemi’nde UşakKazasına bağlı Azizler Köyü’nün* sosyo-ekonomiközelliklerini ortaya koymaktır. Daha önce hiçbirmüstakil çalışmaya konu olmamış olan AzizlerKöyü’nün başta nüfus ve nüfus hareketliliği olmaküzere, iktisadi yapısı, zirai faaliyetleri, şahıs ve aileözellikleri gibi birçok farklı yönü, Azizler Köyü’nünkaydına rastlanılan XVI. yüzyıla ait ilk kaynaklardanbaşlayarak XIX. yüzyıl kaynaklarını da kapsayacakşekilde dikey boyutta bir çalışma yapılarak günyüzüne çıkarılmaya çalışılmıştır. Dünya ölçeğindegiderek popüler olan mikro tarih çalışmaları biryandan çalışılan konu üzerinde derinlemesinearaştırmalar yapılmasını sağlarken diğer yandan daküçük parçalardan hareketle büyük resmingörülmesine katkı sağlamaktadır. Bu açıdanbakıldığında çalışmamız bir Osmanlı köyünün mikrodüzeyde incelemesi olarak görülmekle birlikte UşakKazası ve geniş perspektifte Osmanlı taşrası üzerinebir deneme girişimi olacaktır. Azizler Köyü’nün XVI. ve XIX. yüzyıllar arasındadeğişen sosyo-ekonomik faaliyetlerini ve nüfusyapısını ortaya koymak için çeşitli arşivkaynaklarından faydalanılmıştır. 438 numaralıMuhasebe-i Vilayeti Anadolu Defteri I-II (M. 1530), 2498 numaralı Avarız Defteri (M. 1676), 1643numaralı Nüfus Defteri (M. 1831), 1648 numaralıNüfus Defteri (M. 1841), 9440 numaralı TemettuatDefteri (M. 1844-1845) ve arşiv belgeleri çalışmamızakaynaklık etmektedir. Bu belgelerin günümüzTürkçesine transkripti yapılarak Azizler Köyü’nünnüfus ve sosyo-ekonomik özellikleri hakkındabilgiler ortaya çıkarılmıştır. Edinilen bilgilersonucunda geleneksel bir Osmanlı köyünde yaşamışkişilerin yaş ortalamaları, doğum-ölüm kayıtları,tipolojileri ile ekonomik faaliyetlerini kapsayan gelirve giderlere ait önemli bilgilere ulaşılmıştır.
The aim of this research is to reveal the socio cultural characteristics of the Azizler village,which was dependent to Uşak district inOttoman period. Many different aspects of theAzizler village, such as population andpopulation mobility, economic structure,agricultural activities, personal and familycharacteristics, which have not been the subjectof any independent study before, have beentried to be brought to light by a vertical study.Microhistory studies, which are increasinglypopular in the world, on the one hand providean in-depth research on the studied subject andon the other hand contribute to make a bigpicture from small pieces. From this point ofview, even though this study is considered to bea micro-level study of an Ottoman village, itwill also be a trial attempt on the Uşak districtand the Ottoman rural life in a broadperspective. Various archive sources have been used toreveal the population structure and changingsocio-economic activities between the XVI andXIX centuries of the Azizler village. Archiveddocuments of 438 numbered Muhasebe-i Vilayeti Anadolu Defteri I-II (AnatolianDistrict's Accounting Book) of the year 1530,2498 numbered Avarız Defteri (Provisional TaxRegistry Book) of the year 1676, 1643 numberedNüfus Defteri (Civil Registry Book) of the year1831, 1648 numbered Nüfus Defteri (CivilRegistry Book) of the year 1841 and 9440numbered Temettuat Defteri (Citizen's Landand Property Registry Book) of the year 1844- 1845 are the principal sources of this study. Bytranscribing these documents into modernTurkish, information about the population andsocio-economic characteristics of the Azizlervillage has been revealed. As a result of thestudy, important details about the average age,birth-death records, economic activities, incomeand expenses of people who lived in atraditional Ottoman village have been obtained.