Research Information System
EYFOR -16 , Antalya, Turkey, 30 April - 04 May 2025, pp.253, (Summary Text)
Dinleme, temel iletişim sürecinde ilk sırada yer almaktadır. Bu beceri, yaşamda aktif olarak; her an kullanılmaktadır. Kişinin çevresinde olan bitenleri anlayabilmesi, yaşamı idame ettirebilmesi, kendini doğru ifade edebilmesi, meslek yaşamında başarılı olabilmesi için önce bu beceriyi kazanmış ve etkili bir biçimde kullanıyor olması gerekir. Okuma yazma becerilerinin henüz kazanılmadığı okul öncesi dönemde, çocuğun insanlarla olan iletişimini sağlayan iki önemli beceri söz konusudur. Bunlardan biri dinleme, diğeri ise konuşmadır. Çocuğun yaşama hazırlanma serüveninde dinleme, öğrenmenin önemli adımlarındandır. Çocuk, alınan bilgiyi önce duyar yani dinler; sonra bu bilgiyi zihninde işler; yeri ve zamanı geldiğinde ise kullanır. Karşı tarafa düşüncelerini aktarmanın en temel yollarından biri olan konuşmanın temelinde de dinleme vardır. Erken yaşlarda dinleme becerisinin kazanılması ancak nitelikli ve işlevsel bir müfredat ile mümkündür. Bu çalışmanın amacı, okul öncesi eğitim programının dinleme becerisine yer verme durumunu incelemektir. Bu amaç dâhilinde öncelikle, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’ ne göre hazırlanan Okul Öncesi Eğitim Programı’nda yer alan dinleme becerisine ilişkin kazanımlar incelenecektir. Ayrıca müfredatta, dinleme becerinin geliştirilmesine yönelik ne tür etkinliklere yer verildiği değerlendirilecektir. Bu çalışma, nitel model ve bu modelin araştırma desenlerinden biri olan durum deseni ile tasarlanmıştır. 2024 Maarif Modeline göre hazırlanmış okul öncesi eğitim programı incelenmiş programdaki dinleme becerisine yönelik kazanımlar ve etkinlikler, içerik analizi tekniği ile değerlendirilmiştir. Programda dinleme becerisi, dört temel dil becerilerinden biri olarak yer almaktadır. Dinleme becerisinin geliştirilmesi; dinleme/izleme materyalinin seçimi, anlam oluşturma, çözümleme ve yansıtma gibi alt becerilerle desteklenmiştir. Program içerisinde; şiir, hikâye, tekerleme, video, tiyatro ve animasyon izleme gibi etkinliklerde çocukların aktif olması önerilmiştir. Bu süreçler, çocukların dikkatini, odaklanma becerilerini ve günlük yaşamla bağlantı kurma yeteneklerini geliştirmelerine olanak tanımaktadır. Program; çocukların ilgi alanlarına göre materyal seçmelerine izin verilmesine, dinledikleri/izledikleri içeriklerle ilgili tahminlerde bulunmalarına, karşılaştırmalar yapmalarına, materyaller hakkında kendi düşüncelerini ifade etmelerine, dinleme ortamlarını istedikleri gibi düzenlemelerine ve çocukların bu ortamlara ilişkin görüşlerini yansıtabilmelerine olanak tanınması hususuna da vurgu yapmaktadır. Sonuç olarak 2024 Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’ne göre hazırlanan okul öncesi eğitim programında, çocukların dinleme becerisinin geliştirilmesine ilişkin kazanımlara yer verildiği ve bu amaca yönelik çeşitli etkinlikler sunulduğu görülmektedir. Bu durumun çocukların dinleme becerilerini güçlendireceği öngörülmektedir.