Bir sözcüğün anlamı, karşıladığı kavramın zihnimizde canlandırdığı nesne veya şeydir. Bu anlamlar sözcüğün dil tarihindeki seyrinde değişebildiği gibi aynı şekilde de kalabilmektedir. Sözcüklerdeki bu anlam değişiklikleri fonolojik, morfolojik, semantik ya da kültürel sebeplerden kaynaklanabilmektedir. Bir sözcük kimi zaman sahip olduğu temel anlamdan tamamen uzaklaşarak bazen de temel anlamla ilişkili olarak yeni anlamlar edinmektedir. Öt- fiili de bu açıdan dikkat çeken sözcüklerdendir. Sözcüğün Eski ve Orta Türkçe döneminde farklı anlamlardaki kullanımı kanaatimizce çağdaş lehçelerdeki durumunu da sorgulama ihtiyacını doğurmuştur. Değerlendirme yapmak için, Çağdaş Türk lehçeleri arasında sayı olarak en fazla lehçeyi kapsaması dolayısıyla Kuzeybatı (Kıpçak) grubu Türk lehçeleri örneklem, inceleme ve tarihi dönemle karşılaştırma alanı olarak tercih edilmiştir. Ortaya konulan araştırma sonucuna göre öt- fiili Eski ve Orta Türkçe dönemi ile Kuzeybatı (Kıpçak) grubu Türk lehçelerinde “geçmek” temel anlamının yanı sıra başka anlamlarda da kullanılmıştır. Anlam biliminin ilkeleri doğrultusunda yapılan incelemeler sonucunda sözcüğün yan anlamlar kazanarak çok anlamlı bir yapıya sahip olduğunu söylemek mümkündür. Ayrıca fiilin kılınışının çok anlamlı yapısını ortaya koyma konusunda önemli olduğu da görülmektedir.
The meaning of a word is the object or thing that the concept it represents is visualized in our minds. These meanings can change in the course of the word in the history of language, or they can remain the same. These meaning changes in words can be caused by phonological, morphological, semantic or cultural reasons. A word sometimes completely moves away from its basic meaning and sometimes acquires new meanings in relation to the basic meaning. The verb öt- is one of the words that draws attention in this respect. In our opinion, the use of the word in different meanings in the Old and Middle Turkish period has led to the need to question its status in contemporary dialects. Northwestern (Kipchak) group Turkish dialects have been preferred by us to make an evaluation, since they include the highest number of dialects among contemporary Turkish dialects. According to the results of the research, the verb “öt-” has been used with different meanings besides the basic meaning of “to pass” in Old and Middle Turkish period and Northwest (Kipchak) group Turkish dialects. As a result of the examinations made in line with the principles of semantics, it is possible to say that the word has a very meaningful structure by gaining a connotation. In addition, it is seen that it is important to reveal the polysemous structure of the verb’s aktionsart.
