During the Second Constitutional Period, which was one of the most important stages of the Ottoman modernization period, there were significant developments in not only the political, economic and social fields, but also in education. The Committee of Union and Progress tried to educate primary and secondary school students to become citizens who are loyal to their government and to the constitution. They also gave importance to vocational education to create a national bourgeoisie, which was the largest de ficit of the government. The traditional way of acquiring a profession in the Ottoman Empire was apprentice training. Since the Tanzimat reform era, a disciplined vocational education in schools began along with this training. The purpose of this study is to present the condition of the schools of commerce, industry and agriculture during the years 1908 1914. This study, which was prepared according to the newspapers and magazines of that period, showed that although there was a reform and recovery in these schools due to the excitement the Second Constitutional Period caused, the desired success could not be achieved because of the destruct ive effect of the Balkan Wars.
Osmanlı modernleşme sürecinin en önemli aşamalarından birisi olan II. Meşrutiyet döneminde siyasi, iktisadi ve sosyal alanlarda olduğu gibi eğitim alanında da önemli gelişmeler meydana gelmiştir. İttihad-Terakki Cemiyeti bir yandan ilk ve orta öğretimde kendi iktidarına ve meşrutiyete bağlı vatandaşlar yetiştirme gayreti içerisine girerken diğer yandan da devletin en büyük eksikliği olan milli bir burjuva sınıfını oluşturmak için mesleki eğitime önem vermeye başlamıştır. Osmanlı Devletinde meslek edinmenin geleneksel yolu çırak olarak bir ustanın yanında yetişmekti. Tanzimat döneminden itibaren bu usulün yanında mekteplerde disipline edilmiş bir mesleki eğitim başlamıştır. Bu çalışmanın amacı mesleki eğitim veren mektepler içerisinde büyük öneme sahip olan ticaret, sanayi ve ziraat mekteplerinin 1908-1914 yılları arasındaki durumunu ortaya koymaktır. Başta arşiv kaynakları olmak üzere dönemin gazete ve dergilerine dayanılarak hazırlanan bu çalışma göstermiştir ki, II. Meşrutiyet’in getirdiği heyecan ile bu mekteplerde bir yenilik ve canlanma yaşanmasına rağmen özellikle Balkan Savaşlarının yıkıcı etkisi nedeniyle istenilen başarı elde edilememiştir. II. Meşrutiyet’ten sonra Osmanlı Devleti’nin parçalanma sürecine girmesi bu mektepleri büsbütün atıl duruma getirmiş ve Cumhuriyet’in devraldığı mesleki eğitim mirası neredeyse yok denecek bir seviyeye gelmiştir.