Yazma Becerisinin Geliştirilmesine Yönelik Yapay Zekâ Destekli Süreç-Tür Odaklı Etkinlik Önerileri


Ellialtı N., BATUR Z.

Aydın tömer dil dergisi, cilt.10, sa.2, ss.219-251, 2025 (TRDizin) identifier

Özet

Çağımızın öğrencileri hızla gelişmekte olan teknolojiye ilgi duymakta ve yaşamlarının her alanında teknolojiyi kullanabilme becerilerini geliştirmektedirler. Ancak öğrenciler teknolojiyi yanlış şekilde kullanarak öğretmenler tarafından eğitim öğretim hedeflerinin gerçekleştirilmesine engel olmaktadırlar. Geleneksel yazma becerisi çalışmalarında yazma türünün işlevi ve özellikleri öğretmen tarafından doğrudan verilmektedir. Süre kısıtlılığından dolayı yazma çalışmalarının tamamı okulda yapılamamakta ve öğrenciler yazılarını tamamlamaları için okul dışında görevlendirilmektedirler. Öğrenciler bu yazma becerisi görevlerini yerine getirirlerken yapay zekayı (YZ) kolaylaştırıcı bir araç olarak değil üretici olarak kullanma eğilimindedirler. Bu durum öğrencilerin YZ`ye gereğinden fazla bağlılıklarını ve bu sebeple teknolojiyi doğru kullanmadıklarını göstermektedir. Okul dışında oluşan bu olumsuz durum ise kontrol edilememektedir. Dolayısıyla 21. yy. becerileri kapsamında yer alan teknolojinin eğitim alanında etkili ve doğru bir şekilde kullanılması önem arz etmektedir. Bu amaçla çalışmada B1 düzeyi yabancılara Türkçe öğrenenlerin yazma becerisini geliştirmek için YZ destekli etkinlikler tasarlanmıştır. Uzmanların görüşleri alınarak Yabancılara Türkçe Öğretim Programında (YTÖP) (2017) yer alan B1 seviyesi yazma becerisi kazanımlarından dört tanesi seçilmiş ve dört haftalık etkinlik planı oluşturulmuştur. Ders planları yapılırken geleneksel yaklaşımlardan tamamen uzaklaşılmamış ve etkinlikler yazma becerisinin geliştirilmesinde etkili olduğu düşünülen süreç-tür odaklı yazma becerisi yaklaşımı temel alınarak tasarlanmıştır. Bu geleneksel yaklaşım yenilikçi bir yaklaşım olan ters yüz öğrenme modeli ile zenginleştirilmiştir. Etkinliklerde 21. yy. becerileri arasında yer alan eleştirel düşünmeyi geliştirmeye yönelik üst düzey bilişsel sorulara yer verilmiştir. Hazırlanan etkinlik planları dört alan uzmanı ile birlikte değerlendirilip gerekli düzenlemeler yapılmıştır.
Students of our age are interested in rapidly developing technology and develop their skills to use technology in all areas of their lives. Howev- er, by using technology in the wrong way, students prevent teachers from reaching their educational goals. In traditional writing skills lessons, the function and characteristics of the writing genre are directly provided by the teacher. Due to time constraints, not all writing assignments can be completed at school, and students are assigned to complete their writing outside of school. When completing these writing assignments, students tend to use artificial intelligence (AI) as a producer rather than a facilitator. This situation demonstrates that students are overly dependent on AI and, as a result, are not using technology correctly. This negative situation that arises outside of school cannot be controlled. Therefore, it is important to use technology, which is within the scope of 21st century skills, effectively and correctly in the field of education. For this purpose, in this study, AI supported activities were designed to improve the writing skills of B1 level Turkish learners. Based on expert feedback, four of the B1 level writing skill acquisitions in the Turkish language teaching programme for foreign- ers (TTPF) were selected and a four-week activity plan was created. While designing the activities, the process-genre based writing skill approach, which is thought to be effective in the development of writing skills, was taken as a basis. This traditional approach was enriched with an innovative approach, the flipped learning model. The activities included higher-order cognitive questions to develop critical thinking, which is one of the 21st century skills. The prepared activity plans were evaluated with four field experts and necessary arrangements were made.