Çocuğa Yönelik Teknolojik İhmal ve İstismara Müdahalede Okul Sosyal Hizmeti


Creative Commons License

Bul T.

SOSYAL HİZMETTE GÜNCEL KONULAR II, Prof. Dr. İshak AYDEMİR,Doç. Dr. Meral ÖZTÜRK, Editör, Akademisyen Yayınevi Kitabevi, Ankara, ss.21-38, 2025

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2025
  • Yayınevi: Akademisyen Yayınevi Kitabevi
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.21-38
  • Editörler: Prof. Dr. İshak AYDEMİR,Doç. Dr. Meral ÖZTÜRK, Editör
  • Uşak Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Dijital çağın en belirgin dönüm noktalarından biri olarak kabul edilen internetin insanlık tarihine girişiyle birlikte hız kazanan teknolojik gelişmeler, toplumsal ya-şamın hemen her alanını etkilemiş ve bireylerin iletişim, öğrenme ve sosyalleşme biçimlerini dönüştürmüştür. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin yaygınlaşması, fark-lı yaş gruplarındaki bireylerde olduğu gibi çocuklarda da yeni dijital alışkanlıkların oluşmasına yol açmıştır. Çocukların internet kullanımının artması, eğlenme, öğrenme ve sosyalleşme gibi olumlu fırsatlar sunarken; aynı zamanda çevrim içi ortamlarda  çeşitli  biçimlerde  dijital  ihmal  ve  istismar  risklerini  de  beraberinde  getirmektedir (Barut Bektaş, 2023; Karaman & Ayhan, 2021).Yaşanan  dönüşüm  süreciyle  birlikte  yeni  risk  alanları  ortaya  çıkmış  özellikle  siber zorbalık ve dijital istismar, gençler arasında ciddi psikolojik ve sosyal sorun-lara neden olan önemli birer tehdit haline gelmiştir (Paltacı, 2024). Diğer taraftan dünya genelinde internet ve sosyal medya kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte, çocuklar  giderek  daha  erken  yaşlarda  dijital  ortamlarla  karşılaşmaktadır.  Ancak  dijital  okuryazarlık  becerilerinden  yoksun  ve  çevrim  içi  etik  kuralları  yeterince  tanımayan çocuklar, bu platformlarda mahremiyet ihlallerine en açık gruplar ara-sında yer almaktadır (Güran Yiğitbaşı & Çelik, 2023).İlgili alanda yapılan çalışmalar incelendiğinde teknolojik ihmal ve istismarın, siber  zorbalığın,  çevrimiçi  cinsel  istismarın  çocuklar  üzerindeki  etkileri  ve  kap-samı üzerinde durulduğu görülmüştür (Paltacı, 2024; Özkaya, 2023; Akbaş, 2023; Can, 2022; Özçalık & Atakoğlu, 2021; Karaman & Ayhan, 2021). Çetinkaya Bodur (2024) çocukların çevrimiçi cinsel istismarının önlenmesinde sosyal hizmetin odağı konusunu ele alırken okul sosyal hizmetiyle teknolojik ihmal ve istismar arasındaki ilişkiyi ele alan herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu bağlamda çalışmada çocuklara yönelik teknolojik ihmal ve istismarın etkileri ve yaygınlığı incelenerek okul sosyal hizmetinin bu çerçevedeki rolünün ortaya çıkarılması hem sosyal hizmet literatürüne hem de çocuklarla gerçekleştirilen uygulamalara özgün bir katkı sunmayı hedeflemektedir. Çalışmanın temel amacı, dijitalleşmenin çocuklar üzerindeki olumsuz etkilerini sosyal hizmet bakış açısıyla ele alarak çocuğa yönelik teknolojik ihmal ve istismar olgusuna okul sosyal hizmeti çerçevesinde müdahale olanaklarını incelemektir. Hazırlanan bu çalışmanın çocuklarla çalışan meslek elemanlarının müdahalelerinin iyileştirilmesinde, teknolojik ihmal ve istismar mağduru çocukların ihtiyaç ve problemlerinin ortaya konularak gerçekleştirilecek sosyal hizmet uygulamalarının kapsamının genişletilmesinde ve ilgili alanda yapılacak bilimsel çalışmalara çerçeve oluşturması açısından faydalı olacağı düşünülmektedir.