Arap Edebiyatına Girişالمدخل إلى الأدب العربي


El-Kahveci E., DEDE H., TİLKİTAŞ S.

Kitap Dünyası, Uşak, 2023

  • Yayın Türü: Kitap / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2023
  • Yayınevi: Kitap Dünyası
  • Basıldığı Şehir: Uşak
  • Uşak Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Dilleri ve renkleri insanların aralarında bir tanışma vesilesi kılan Allah'a

hamd, O’nun Arapça olarak indirdiği Kur’an’ı insanlara aktaran Hz. Muhammed’e

(s.a.v.), âline ve ashabına salât ve selam olsun.

Edebiyat ve şiir her millet ve medeniyet için beşeri ilimlerin en önemlilerindendir.

Bu ikisi toplumların kültür ve medeniyet alanındaki gelişmişliğinin

ölçütleri arasında yer alır. Dilin kurallarının ve üsluplarının vazedilmesinin

en önemli nedenlerinden birisi de o dildeki edebiyat ve şiirin güzelliğini

göstermektir.

Arap edebiyatı, özellikle Câhiliye ve sadru'l-İslam dönemlerinde başta

oryantalistler ve Arap olmayan yazar ve şairler olmak üzere, Müslüman ve

gayrimüslim dilbilimciler ve araştırmacılar için büyük önem taşımaktadır.

Bunun pek çok sebebi vardır ki bunlardan en önemlisi, Arap dilinin gücü,

belâgati/fesahati ve inceliğidir. Nasıl olmasın ki? Zira Arapça, Allah’ın (cc.),

Kur'ân-ı Kerim'in dili olarak seçip şereflendirdiği ve onu akıl ve mantığa

bağladığı bir dildir. Bu bağlamda Allah Teâlâ Yûsuf suresinin ikinci ayetinde

şöyle buyurmuştur: “Anlayabilesiniz diye biz onu Arapça bir Kur’an olarak

indirdik.”. Yine Şuarâ suresinin 192-196. ayetlerinde Arap dilini ve fesahatini

överek şöyle buyurmuştur: “Şüphesiz bu Kur’an âlemlerin rabbi tarafından indirilmiştir.

Onu, senin kalbine uyarıcılardan olasın diye açık bir Arapça ile Rûhu'l-

Emîn indirmiştir. O Kur’an, şüphesiz öncekilerin kitaplarında da vardır.”.

Bu çalışma, Arap dili ve edebiyatı öğretimindeki tecrübemizden yola çıkılarak

öncelikle bu alanda çalışma yapan öğrencileri ve nihayetinde bütün

araştırmacı ve ilgili okurları hedef almakta, Arap edebiyatına, tarihine, en

önemli şairlerine, edebiyatçılarına ve kaynaklarına, sade, açık ve net bir şekilde

ışık tutmayı amaçlamaktadır.

Edebiyatın, her bir milletin tarihi, kültürü, sosyal ve siyasi şartlarıyla

olan yakın ilişkisi göz önüne alındığında, Arap edebiyatının tarihsel olarak

şu şekilde taksimi mümkündür: • İslam öncesi Arap edebiyatı (Cahiliye dönemi)

• İslam'ın başlangıcında Arap edebiyatı (Sadru'l-İslam dönemi)

• Emevi dönemi Arap edebiyatı

• Abbasi dönemi Arap edebiyatı

• Endülüs Arap edebiyatı

• Memlük dönemi Arap edebiyatı

• Osmanlı dönemi Arap edebiyatı

• Modern dönem Arap edebiyatı

Bundan sonraki çalışmalarımızda İslam öncesi dönem (Câhiliye dönemi

edebiyatı) hariç önemine binaen her dönem için bir kitap yazmayı arzu ediyoruz.

İslam öncesi döneme ait kitabı iki bölüm olarak planlamaktayız. Hazırlanması

düşünülen serinin ilk kitabında kıymetli okurlara Arap toprağının

tabiatı, ülkeleri, kabileleri, bunların tarihleri, kültürleri, sosyal, kültürel

ve dini hayatları, savaşları, en önemli nesepleri, Arap şiirinin tanımı ve

menşei hakkında vb. konular sunulacaktır, devamında mu‘allakât sahibi

olan Arap şairleri ve onların her birinin mu‘allakaları gerekli oranda ve kâfi

derecede ele alınacaktır. İkinci kitap ise yağmacı şairler, o dönemdeki hutbeler,

hikmetli sözler, vasiyetnameler ve darb-ı meseller gibi nesir sanatlarını

içerecektir. Serinin geri kalanında da bu minvalde konuların ele alınması

hedeflenmektedir.

Öncelikle Allah rızasına nail olabilme arzusuyla bu eserin Arap edebiyatına

ilgi duyan araştırmacılara, öğrencilere ve özellikle Arap edebiyatına

değer veren tüm okuyuculara faydalı olmasını Cenâb-ı Hakk'tan niyaz ediyoruz.

Yazarlar