Ortaokul Öğrencilerinin Köroğlu Algısı: Metaforik Bir Analiz


Creative Commons License

ÖZCAN H. Z., BATUR Z.

BAYBURT EĞİTİM FAKÜLTESİ DERGİSİ, cilt.18, sa.38, ss.274-297, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Bu araştırma, ortaokul öğrencilerinin Türk kültürü ve edebiyatının önemli sembollerinden biri olan Köroğlu karakterine yönelik algılarının geliştirdikleri metaforlar yolu ile tespitini amaçlamaktadır. Yöntemsel desen olarak nitel araştırmalardan biri olan fenomenolojik yaklaşım kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu ise 2021-2022 eğitim öğretim yılında bir devlet okulunda öğrenim gören toplam 253 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Köroğlu karakterine ilişkin ortaokul öğrencilerinin algılarının ortaya konması amacı ile çalışma grubunda yer alan öğrencilere “Köroğlu .... gibidir. Çünkü.... …” cümlesini içeren bir çalışma kağıdı verilmiş ve bu cümleyi gerekçesi ile birlikte bir metafor geliştirerek doldurmaları istenmiştir. Verilerin toplanmasının ardından araştırmacı, tüm metafor ve gerekçeleri ayrıntılı bir şekilde incelemiş ve ardından raporlaştırmıştır. Yapılan incelemelerin sonucunda ortaokul öğrencilerinin Köroğlu karakterine ilişkin 139 farklı olmak üzere toplam 246 metafor geliştirdikleri ve bu metaforların da 12 tema altında toplandığı ortaya çıkmıştır. Öğrencilerin geliştirdikleri metaforlara bakıldığında, en fazla “Aslan” (f: 19) metaforunun geliştirildiği görülmüştür. Tematik dağılım incelendiğinde ise metaforların en fazla “Kahraman/Korkusuz Unsur Olarak Köroğlu” (f: 102) teması altında toplandığı anlaşılmaktadır. Öğrencilerin sınıf ve cinsiyet dağılımına bakıldığında da en fazla metaforu 8. sınıf öğrencileri (f: 71) ile Kız kız öğrencilerin (f: 130) geliştirdiği sonucuna ulaşılmaktadır.
This research aims to determine secondary school students' perceptions of the character of Köroğlu, one of the important symbols of Turkish culture and literature, through the metaphors they developed. The phenomenological approach, which is one of the qualitative research, was used as a methodological design. The study group research consists of a total of 253 secondary school students studying in a public school in the 2021-2022 academic year. To find out the perceptions of secondary school students about the character of Köroğlu, “Köroğlu is like.... Because...” was given a worksheet to them and they were asked to fill in this sentence by developing a metaphor along with its rationale. After collecting the data, the researcher examined all the metaphors and justifications in detail and then reported them. As 275 H. Z. Özcan & Z. Batur Journal of Bayburt Education Faculty, Year: 2023 Volume: 18 Number: 38 a result of the analysis, it was revealed that secondary school students developed a total of 246 metaphors, 139 of which were different, related tand o the character of Köroğlu, and these metaphors were grouped under 12 themes. Considering the metaphors developed by the students, it was seen that the metaphor of "Aslan" (f: 19) was developed the most. Considering the thematic distribution, it is understood that the metaphors are mostly gathered under the theme of "Kahraman/Korkusuz Unsur Olarak Köroğlu" (f: 102). Considering the class and gender distribution of the students, it is concluded that the 8th-grade grade (f: 71) and girls (f: 130) developed the metaphor the most.