Karaca Ahmed ve onunla birlikte geldiği düşünülen cemaatinin, Moğol baskısı sonucu meydana gelen nüfus hareketliliği esnasında Batı Anadolu’ya ve bilhassa Germiyan bölgesine gelmiş olmaları muhtemeldir. Söz konusu nüfus hareketliliği sonucunda Karaca Ahmed ve cemaatinin Anadolu ve Balkanlar’ın birçok yerinde izler bıraktığı söylenebilir. İnceleme konumuz olan Karaca Ahmed’in dışında Hacım Sultan ve Dedebalı’nın da yine Kirman bölgesinden geldikleri için beyliklerine Germiyan Beyliği adını veren beyliğin topraklarında bulunmaları bu ihtimali güçlendirmektedir. Her üç ismin de sonradan Hacı Bektaş-ı Veli ve Bektaşilik ile ilişkilendirilmeleri yani Bektaşi geleneğine dâhil edilmeleri meselenin sadece Germiyanoğulları Beyliği arazisi ile sınırlı kalmadığını ve daha geniş bir coğrafyayı ilgilendirdiğini göstermektedir. Nitekim her üç şahsiyet ile ilgili Osmanlı arşiv belgelerine yansıyan belge ve bilgilerin bütün Anadolu ve Balkan coğrafyasını ilgilendirmesi bu gerçeğin bir ifadesi olarak değerlendirilmelidir. Bilhassa Dedebalı ve Karaca Ahmed’in Anadolu ve Balkanlarda benzer şekilde ve birbirlerine yakın coğrafyalarda yerleşmeleri ya da iz bırakmaları da aynı gelişmenin sonucu olarak görülmelidir. Osmanlı arşiv kayıtları incelendiğinde araştırma konumuz olan Uşak’ın Ulubey ilçesine bağlı Karacaahmet1 köyünün haricinde yine Uşak’ın Banaz ilçesine bağlı Kaplangı köyünde de Karaca Ahmed’le ilişkilendirilen, zaviye ile Uşak’ın Kâfirviran karyesinde çiftlik ve yine inceleme konumuz olan Karacaahmet köyünün güneyinde Denizli/Lazkiye’ye bağlı Karaca Ahmedlü karyesinin ve doğusunda Karahisar-ı Sahib sancağı Sincanlı nahiyesinde Karaca Ahmed karyesinin bulunması, Karaca Ahmed’in veya bağlı olduğu cemaatin bölgedeki iskân ve yayılma sahalarını ve bıraktıkları izleri göstermesi açısından önemli olsa gerektir. Bu makale, Anadolu’da Bektaşilik geleneği içinde önemli bir figür olan Karaca Ahmed ve Uşak Karacaahmet köyünün Osmanlı dönemindeki sosyo-ekonomik yapısı üzerine bir araştırmadır. Uşak Karacaahmet köyünün tarihi ve sosyo-ekonomik yapısı, Osmanlı dönemi tahrir, avarız, hurufat, nüfus, temettuat defterleri ve salnameler ile tespit edilen yerel kaynaklar kullanılmak suretiyle analiz edilmeye çalışılmıştır.
It is probable that Karaca Ahmed and the community thought to have accompanied him arrived in Western Anatolia, particularly in the Germiyan region, during the population movements caused by the Mongol invasions. It can be said that, as a result of these population movements, Karaca Ahmed and his community left traces in many parts of Anatolia and the Balkans. Apart from Karaca Ahmed, who is the subject of our study, the fact that Hacım Sultan and Dedebalı also resided in the lands of the Germiyan Beylik-so named because they came from the Kirman region-further strengthens this possibility. The later association of all three figures with Hacı Bektaş-ı Veli and their inclusion in the Bektashi tradition indicates that this issue is not limited to the territory of the Germiyanoğulları Beylik but concerns a much broader geographical area Indeed, the Ottoman archival records related to these three figures reflect information and documents that concern the entire Anatolian and Balkan regions, which can be considered a testament to this reality. In particular, the similar settlement patterns and traces left by Dedebalı and Karaca Ahmed in nearby regions of Anatolia and the Balkans can be regarded as a result of the same development. An examination of Ottoman archival records reveals that, besides Karacaahmet village in Ulubey, a district of Uşak—which is the focus of our research—there are also other settlements associated with Karaca Ahmed in Uşak’s Banaz district, such as the zaviyah in Kaplangı village, the farm in Kâfirviran hamlet, and Karaca Ahmedlü village south of Karacaahmet in Denizli/Lazkiye. Additionally, Karaca Ahmed village located east of Karahisar-ı Sahib district in Sincanlı township also indicates the settlement and spread areas of Karaca Ahmed or his associated community in the region. This article is a study on Karaca Ahmed, an important figure within the Bektashi tradition in Anatolia, and the socio-economic structure of Karacaahmet village in Uşak during the Ottoman period. The historical and socio-economic structure of Uşak’s Karacaahmet village has been analyzed using Ottoman-era tahrir, avarız, hurufat, population, temettuat registers, and salnames, as well as identified local source
