Before the changes of 2017 in 1982 Constitution, a parliamentary governmental
system was adopted in Turkey. However, parliamentary system was abandoned
significantly because of the extraordinary authorities that might cause the tutelage of
president and the system turned into a model like semi-presidental system.
To construct a presidential position in a way contrary to the essence of the
parliamentary system and to give authorities, even more than semi presidential
system, to a president who has no responsibility towards them caused a paradox with
parallelism in authority and responsibility. And the system became controversial in
terms of the principle of parallelism in authority and responsibility.
In this paper, conceptually the governmental systems are explained in terms of
the principle of parallelism in authority and responsibility and separation of powers;
the president in Turkey before 2017 changes and the authority and responsibility of
the president in 1958 French Constitution are analyzed and an evaluation specific to
Turkey is carried out.
1982 Anayasasında yapılan 2017 değişiklikleri öncesinde Türkiye’de parlamenter hükümet
sistemi benimsenmiştir. Ancak cumhurbaşkanının vesayetini doğuracak nitelikteki olağanüstü
yetkileri sebebiyle parlamenter sistemden önemli ölçüde uzaklaşılmış ve sistem yarı-başkanlık
sistemine benzer bir modele bürünmüştür.
Parlamenter sistemin özüne aykırı bir şekilde güçlü bir cumhurbaşkanlığı makamının oluşturulması
ve yarı-başkanlık sisteminden bile genişsayılabilecek yetkilerine karşı sorumsuz bir cumhurbaşkanı, kamu
hukukunun temel ilkelerinden olan “yetki ve sorumlulukta paralellik ilkesi” açısından bir paradoks doğurmuş ve sistem yetki ve sorumlulukta paralellik ilkesi açısından tartışmalı hale gelmiştir.
Bu çalışmada kavramsal açıdan yetki ve sorumlulukta paralellik ilkesi ve kuvvetler ayrılığı
bağlamında hükümet sistemleri açıklanmış; 2017 değişiklikleri öncesi Türkiye’de cumhurbaşkanı
ve 1958 Fransa Anayasası’nda cumhurbaşkanının yetki ve sorumluluğu analiz edilerek Türkiye
özelinde bir değerlendirme yapılmıştır.
