Akademik Veri Yönetim Sistemi
2.International Black Sea Scientific Research and Inovation Congress, Trabzon, Türkiye, 29 - 30 Haziran 2024, ss.1198-1213
Tekstil boyama, yüzyıllardır insanlar tarafından kullanılan önemli bir sanat ve endüstriyel süreçtir. Geleneksel olarak, doğal bitkisel boyarmaddeler tekstil boyamada yaygın olarak kullanılmıştır. Çok çeşitli bitkilerden elde edilen bu boyalar, genellikle önemli çevresel ve sağlık riskleri oluşturan sentetik boyalara sürdürülebilir ve çevre dostu bir alternatif sunmaktadır. Bu doğal boyarmaddeler, bitkilerin kökleri, yaprakları, çiçekleri veya meyvelerinden elde edilir. Örneğin, indigo bitkisinin yapraklarından indigo boyası üretilir ve kırmızı, turuncu ve sarı renklerin çoğunu veren kırmızı soğan kabukları da yaygın olarak kullanılır. Doğal bitkisel boyarmaddelerin kaynakları genellikle bitki özleri, kökleri veya meyveleri gibi bitkilerin farklı kısımlarından elde edilir. Ülkemizin zengin biyoçeşitliliği pamuk, keten, yün, sentetikler gibi birçok hammaddede tekstil malzemesinin geniş bir renk paletiyle renklendirilmesine imkân tanımaktadır. Bu zengin biyoçeşitlilikten elde edilen bitkisel boyama kaynakları, sürdürülebilirlik ve çevresel etki açısından önemlidir. Özellikle organik tarım yöntemlerinin kullanılmasıyla, doğal boyarmaddelerin elde edilmesi daha çevre dostu bir süreç haline gelmiştir. Son zamanlarda yapılan çalışmalar, doğal boyaların tekstil uygulamalarındaki potansiyelini vurgulamış ve çeşitli kumaş yüzeylerinde canlı ve uzun ömürlü renkler elde etme yeteneklerini ortaya koymuştur. Ayrıca, doğal boyaların kullanımı geleneksel bilgi ve kültürel mirasın korunmasına katkıda bulunabilir, çünkü birçok yerli topluluk tekstil boyama için yerel bitki kaynaklarını kullanma konusunda zengin bir geçmişe sahiptir. Bu çalışmada, tekstil boyama endüstrisinde kullanılan doğal bitkisel boyarmaddelerin önemi vurgulanmakta ve bu kaynakların nasıl elde edildiği ve kullanıldığı açıklanmaktadır. Ayrıca, sürdürülebilirlik açısından bu doğal kaynakların önemi üzerinde durulmuştur.
Textile dyeing is an important art and industrial process that has been used by humans for centuries. Traditionally, natural vegetable dyestuffs have been widely used in textile dyeing. Derived from a wide variety of plants, these dyes offer a sustainable and environmentally friendly alternative to synthetic dyes, which often pose significant environmental and health risks. These natural dyestuffs are derived from the roots, leaves, flowers or fruits of plants. For example, indigo dye is extracted from the leaves of the indigo plant, and red onion skins, which give many of the red, orange and yellow colors, are also commonly used. Sources of natural vegetable dyestuffs are usually derived from different parts of plants, such as plant extracts, roots or fruits. The rich biodiversity of our country allows textile materials to be colored with a wide palette of colors in many raw materials such as cotton, linen, wool, synthetics. Vegetable dyeing resources obtained from this rich biodiversity are important in terms of sustainability and environmental impact. Especially with the use of organic farming methods, obtaining natural dyestuffs has become a more environmentally friendly process. Recent studies have emphasized the potential of natural dyes in textile applications and demonstrated their ability to achieve vibrant and long-lasting colors on various fabric surfaces. Furthermore, the use of natural dyes can contribute to the preservation of traditional knowledge and cultural heritage, as many indigenous communities have a rich history of using local plant resources for textile dyeing. This study highlights the importance of natural vegetable dyestuffs used in the textile dyeing industry and describes how these resources are obtained and used. Furthermore, the importance of these natural resources in terms of sustainability is emphasized.