Üniversitelerin küresel salgın nedeniyle uzaktan eğitime geçmesi, öğrencilerin eğitim süreçlerine etkin katılımını sağlama ve eğitim süreçlerinin olumsuz etkilenmemesi için üniversitelerce tedbirlerin alınması ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Özel gereksinimli öğrenciler tedbirler alınmadığında örgün eğitimde de erişilebilirlik noktasında sorun yaşama olasılığı yüksek olan gruplardandır. Bu nedenle bu çalışmada Covid-19 küresel salgını sürecinde uzaktan eğitimle yürütülen derslere ilişkin özel gereksinimli öğrencilerin eğitim sürecinde ve diğer konularda yaşadıkları güçlükler ve yaşanan güçlüklerle baş etme yollarına yönelik deneyimleri incelenmiştir. Kesitsel tarama modeli şeklinde gerçekleştirilen çalışmaya Türkiye genelinde çeşitli üniversitelerde öğrenim gören 56 özel gereksinimli öğrenci katılmıştır. Çalışmada araştırmacılar tarafından geliştirilen anket çevrimiçi uygulanmıştır. Veri analizinde betimsel istatistik kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre öğrencilerin çoğunluğu sorun yaşamadığını belirtse de sorun yaşayan öğrenciler en çok kullanılan cihaz (%41.07) ve internet erişimi kaynaklı sorun (%33.93) yaşamışlardır. Öğrencilerin ders ve sınavlarında gereksinim türlerine uygun uyarlama yapılmadığı (%39.29), sınavlara hazırlanmada kaynak sıkıntısı çektikleri (%57.14) belirlenmiştir. Ayrıca öğrencilerin üniversiteden yetkililere ulaşmakta zorluk çektikleri (%28.57) ve engelsiz birim koordinatörlüklerinin duyurularını yetersiz gördükleri (%25) ortaya çıkmıştır. Yaşadıkları sorunlarla baş etmede en çok sınırsız internet paketi alma (%62.50) ile arkadaşından (%69.64) veya öğrenci danışmanlarından (%42.86) yardım almayı tercih etmişlerdir. Covid-19 küresel salgını sürecinde her ne kadar önlemler alınsa da özel gereksinimli öğrencilerin eğitim ve öğretim imkanlarına erişilebilirlikleri ile ilgili sorunların devam ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu nedenle bu sorunların nedenleri ile ilgili kapsamlı çalışmaların yapılması, özel gereksinimli öğrencilerin eğitime erişimlerini kolaylaştırmak ve aktif bir şekilde eğitim hayatlarına devam edebilmelerini sağlamak açısından önem arz etmektedir.
The transition of universities to the distance education system due to the Covid-19 pandemic has revealed the need to take measures to ensure the active participation of students in educational practices and to prevent their education from being adversely affected. If proper measures are not taken, students with special needs are among the groups with high probability of experiencing difficulties even in formal education. Therefore, in this study, the experiences of students with special needs as well as ways to cope with these difficulties during the Covid-19 pandemic were investigated. 56 students with special needs studying in various universities across Turkey participated in the cross-sectional study in which a survey questionnaire developed by the researchers was used. Descriptive statistics were used to analyze the data. The findings revealed that students mostly experienced difficulties regarding the devices used (41.07%) and internet access (33.93%). It was also determined that courses and exams were not adapted according to the students’ needs (39.29%), and students experienced difficulties in accessing the resources while preparing for the exams (57.14%). In addition, students also had difficulties in reaching the authorities from the university (28.57%) and reported that the announcements made by the disability services office were inadequate (25%). In dealing with the difficulties students either increased the limit of their internet or bought unlimited internet access packages (62.50%), and they also asked friends (69.64%) and student counselors (42.86%) for help. Although precautions were taken during the Covid-19 pandemic, students with special needs still experienced difficulties in accessing education at universities. For this reason, it is important to conduct comprehensive studies on the causes of the problems experienced to facilitate the educational accessibility for students with special needs and to find solutions for students with special needs to ensure that they actively continue their education.
