Üniversite Öğrencilerinin Siber Zorbalık Algısı: Eğitim Almanın Rolü


Creative Commons License

Başkaya E., Durkut H.

9TH INTERNATIONAL ICONTECH CONGRESS, Baku, Azerbaijan, 1 - 02 April 2025, pp.64-71, (Full Text)

  • Publication Type: Conference Paper / Full Text
  • City: Baku
  • Country: Azerbaijan
  • Page Numbers: pp.64-71
  • Uşak University Affiliated: Yes

Abstract

Teknolojik gelişmelerin hızla ilerlemesiyle birlikte bireylerin yaşamlarının birçok alanı dijitalleşmiş ve iletişim biçimleri dönüşüm geçirmiştir. Bu dijital dönüşüm, çevrim içi etkileşimleri artırırken, çeşitli sosyal sorunların ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Bu sorunlardan biri olan siber zorbalık, modern iletişim teknolojilerinin olumsuz amaçlarla kullanımı sonucu oluşan ve bireylerin hem psikolojik hem de sosyal yaşamlarında ciddi etkiler yaratan önemli bir toplumsal problem olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin siber zorbalık algılarını incelemektir. Betimsel ve karşılaştırmalı nitelikte gerçekleştirilen bu çalışma Uşak Üniversitesi’nde Aralık 2025-Şubat 2025 tarihleri arasında yürütülmüştür. Araştırmaya 405 üniversite öğrencisi katılmıştır. Veriler, araştırmacılar tarafından oluşturulan Sosyo-demografik Veri Formu, Üniversite Öğrencileri için Yenilenmiş Siber Zorbalık Envanteri (Siber Zorbalık, Siber Mağduriyet) ile toplanmıştır. Veriler SPSS 23 programında ortalama, yüzdelik hesaplamaları, Mann Whitney U, Kruskal Wallis testleri ve Spearman Korelasyon analizi kullanılarak yapılmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin %41’i 21-23 yaş aralığında, %65.2 ‘si kadın, %29.1’i 3. Sınıf öğrencisi, %58’i daha önce siber zorbalık eğitimi almamış, %65.4’ünün en çok kullandığı sosyal medya platformu instagramdır. Öğrencilerin %44,4’ü sosyal medyada 1-3 saat vakit geçirmekte, %51.4’ü interneti sosyal medyada vakit geçirmek için kullanmaktadır. Öğrencilerin ÜYSZE puan ortalaması 7,55±12,28; alt boyutlarının ortalamaları ise, “Siber Zorbalık” 3,51±6,38, “Siber Mağduriyet” 4,04±6,48, bulunmuştur. Araştırma sonucunda hemşirelik öğrencilerinin siber zorbalık yapma, siber mağduriyet durumlarının düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca araştırmaya katılan öğrencilerin %58’inin daha önce siber zorbalık eğitimi almadığı göz önüne alındığında, üniversitelerde bu konuda eğitim ve bilgilendirme programlarının artırılması, hem siber zorbalık yapan bireylerin farkındalık kazanması hem de mağduriyetlerin önlenmesi açısından faydalı olacaktır.