Hâkimin Rüşvet Almaması Gerektiğiyle İlgili Hadislerin Değerlendirilmesi


Creative Commons License

YÜKSEK H., GÜLTEKİN A.

Mîzânül-Hak: İslami İlimler Dergisi, sa.18, ss.429-452, 2024 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: Sayı: 18
  • Basım Tarihi: 2024
  • Doi Numarası: 10.47502/mizan.1425660
  • Dergi Adı: Mîzânül-Hak: İslami İlimler Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: ATLA Religion Database, MLA - Modern Language Association Database, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.429-452
  • Uşak Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Rüşvet, İslâmiyet’in üzerine hassasiyetle eğildiği adâlet sistemini temelden sarsmakta, haklı ile haksızın birbirinden ayırt edilememesine ve temelde devlet düzeninin bozulmasına zemin hazırlamaktadır. Bu çalışmada adâleti gerçekleştirmede en büyük rolü oynayan hâkimlerin doğrudan rüşvet almalarını yasaklayan hadislerin değerlendirilmesi yapılmaya çalışılmıştır. Tespit edebildiğimiz kadarıyla hâkimlerin doğrudan rüşvet almamaları gerektiğine dair hadislerle ilgili bir çalışma yapılmamıştır. Adâletin İslâmiyet nezdindeki değeri göz önünde bulundurulduğunda doğrudan hâkimlerin muhatap kılındığı bu hadislerin incelenmesinin gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Çalışmada tarihsel süreç içerisinde diğer din ve milletlerde rüşvet alan insanlara ve özellikle hâkimlere karşı nasıl bir tutum sergilendiği, Hz. Peygamber’in hâkimlere karşı nasıl bir yöntem izlediği, hâkimlerde olması gereken nitelikler gibi konulara da değinilmiştir. Hadislerin sened tahlilinde ravilerin tamamı incelenmiş, bu hadislerin başka hangi kaynaklarda ne şekilde yer aldıkları tespit edilmiş, hadislerin sıhhat durumu ortaya konulmuştur. İlgili hadislerle bağlantılı olan diğer hadisler de belirtilmiştir. Hadislerin değerlendirmesi yapılırken hadis şârihlerinin, muhaddis ve fakîhlerin konuyla ilgili görüş ve değerlendirmelerine de yer verilmiştir.
Bribery fundamentally undermines the system of justice, which Islam is sensitive to, and paves the way for the inability to distinguish between the righteous and the unrighteous and basically the deterioration of the state order. In this study, first of all, the narrations on the prohibition of bribery are analyzed mostly on the textual axis and a general framework is tried to be drawn. Afterwards, the hadiths prohibiting bribery of judges, who play the biggest role in the realization of justice, were evaluated in terms of sened and text. As far as we have been able to determine, no study has been conducted on the hadiths on this subject. Considering the value of justice in Islam, it is necessary to examine these hadiths that directly address judges. In the study, issues such as the attitude of other religions and nations towards people who take bribes and especially judges in the historical process and the qualities that judges should have are also mentioned. While evaluating the hadiths, the opinions of hadith commentators, muhaddithis and jurists on the subject are also included.