İlkokul Dördüncü Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) Ders Kitaplarında Yer Alan Kök Değerlerin İncelenmesi


Deniz Y. E., YURTBAKAN E.

Anadolu Kültürel Araştırmala Derneği (ANKAD), cilt.9, sa.2, ss.373-388, 2025 (TRDizin) identifier

Özet

Çalışmada, ilkokul 4. sınıfta okutulan Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ders kitaplarının kök değerler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, doküman incelemesi yönteminden yararlanılmıştır. Çalışmaya, ilkokul dördüncü sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) dersinde okutulan ders kitaplarının belirlenmesi ile başlanmıştır. Çalışmada, “Millî Eğitim Bakanlığı yayınları”, “Millî Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulunun 28.05.2018 gün ve 78 sayılı kararı” ile ders kitabı olarak kabul edilmiş dördüncü sınıf DKAB ders kitabı ve “Anka Kuşu yayınları”, “Milli Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 18.04.2019 tarih ve 8 sayılı kurul kararıyla” 2019-2020 öğretim yılından itibaren 5 (beş) yıl süreyle ders kitabı olarak kabul edilen dördüncü sınıf DKAB ders kitabı incelenmiştir. Araştırmacılar, DKAB ders kitaplarını dostluk, adalet, dürüstlük, sabır, yardımseverlik, öz denetim, saygı, sorumluluk, sevgi, vatanseverlik kök değerleri açısından inceleyerek betimsel analiz yöntemi ile analiz etmiştir. Analizler sonucunda; ilkokul dördüncü sınıf DKAB ders kitaplarının MEB ve Anka Kuşu yayınlarında tüm kök değerlere yer verildiği, her iki yayınevine ait kitaplarda yer verilen kök değer sayıları eşit olmasa da kitaplarda kök değerlere yeteri kadar yer verildiği tespit edilmiştir. İlkokul dördüncü sınıfta okutulan DKAB ders kitaplarında en çok “yardımseverlik” daha sonra “sevgi”, “saygı” ve “sorumluluk” kök değerlerine rastlanırken en az ise “sabır” kök değerine rastlanılmaktadır. Kök değerler alt değerler bağlamında incelendiğinde ise en fazla ‘yardımseverlik’ kök değerinin ‘şefkat, merhamet ve iyilik’ alt değerine rastlanılmıştır. Kök değerler açısından ders kitapları incelenen çalışmalar da değerlendirildiğinde; hem DKAB derslerinde okutulan ders kitaplarında hem de farklı eğitim düzeylerinde farklı derslerde (Matematik, Türkçe, Hayat Bilgisi, Sosyal Bilgiler, Fizik) okutulan ders kitaplarında en çok ve en az yer verilen kök değerlerin farklılaştığı söylenebilir.
In this study, it was aimed to examine the Religious Culture and Moral Knowledge textbooks taught in the 4th grade of primary sc hool in terms of root values. Document analysis method was utilized in the study. The study started with the determination of the textbooks taught in the fourth grade Religious Culture and Moral Knowledge (RCMK) course in primary school. In the study, “Ministry of National Education publications”, the fourth grade Religious Culture and Moral Knowledge (RCMK) textbook accepted as a textbook with the “Ministry of National Education, Board of Education and Instruction decision dated 28.05.2018 and numbered 78” and “Anka Kuşu publications”, “Ministry of National Education, Board of Education and Instruction decision dated 18.04.2019 and numbered 8” The fourth grade RCMK textbook, which was accepted as a textbook for 5 (five) years starting from the 2019-2020 academic year, was analyzed. The researchers analyzed the fourth-grade RCMK textbooks in terms of the root values of friendship, justice, honesty, patience, benevolence, self-control, respect, responsibility, love, patriotism and analyzed them with descriptive analysis method. As a result of the analysis, it was determined that all root values were included in the fourth grade primary school RCMK textbooks published by MoNE and Anka Kuşu, and although the number of root values included in the books of both publishing houses was not equal, it was determined that root values were sufficiently inclu ded in the books. In the fo urth grade primary school RCMK textbooks, the root values of “benevolence”, “love”, “respect” and “responsibility” are the most common, while the root value of “patience” is the least common. When the root values were analyzed in terms of sub-values, the sub-value 'compassion, mercy and kin dness' of the root value 'benevolence' was found the most. When the studies examining the textbooks in terms of root values are evaluated; it can be said that the most and least root values in the textbooks used in both the textbooks used in the RCMK courses and the textbooks used in different courses (Mathematics, Turkish, Life Science, Social Studies, Physics) at different educational levels differ