Research Information System
4. Uluslararası Palestra Bilimsel Araştırmalar Kongresi, Skopje, Macedonia, 1 - 02 February 2025, pp.347-355, (Full Text)
Atletik performans, yalnızca fiziksel yeterlilikle değil, aynı zamanda zihinsel dayanıklılık ve enerji seviyeleriyle de yakından ilişkilidir. Özellikle halter gibi yüksek odaklanma ve mental dayanıklılık gerektiren sporlarda, genç haltercilerin zihinsel enerji düzeylerini etkileyen faktörlerin anlaşılması hem bireysel performansın geliştirilmesi hem de halter sporuna yönelik bilimsel literatüre katkı sağlanması açısından kritik öneme sahiptir. Bu araştırma, genç haltercilerin atletik zihinsel enerji (AZE) düzeylerine seçili demografik ve fiziksel değişkenlerin etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmaya yaş ortalaması 17,02±2,06 olan, 60’ı erkek (%45,8) ve 71’i kadın (%54,2) olmak üzere toplam 131
genç halterci katılmıştır. Sporcuların performanslarını etkileyebilecek zihinsel durumlarını daha derinlemesine anlamak ve atletik zihinsel enerji algılarını değerlendirmek amacıyla, Lu ve arkadaşları (2018) tarafından geliştirilen ve Yıldız ve arkadaşları tarafından Türkçeye uyarlanan “Atletik Zihinsel Enerji Ölçeği” (AZE Ölçeği) kullanılarak bir inceleme yapılmıştır. Bu ölçek, dinçlik, güven, motivasyon, yorgunluk hissetmeme, konsantrasyon ve sakinlik gibi alt boyutlarla, sporcuların zihinsel enerji düzeylerini kapsamlı bir şekilde değerlendirmeyi hedeflemektedir. Araştırma bulguları, cinsiyet, sıklet, milli sporcu olma durumu, antrenman süresi, vücut kitle indeksi (VKİ), spor deneyimi ve eğitim düzeyi gibi değişkenlerin AZE puanları üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisi olmadığını göstermiştir.
Ancak, cinsiyet değişkenine göre kadınların AZE puan ortalaması (M=80,97), erkeklerin puan ortalamasından (M=76,34) yüksek olmasına rağmen bu fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (t(129)=1,48, p=0,14). Benzer şekilde, sıklet ve milli sporcu olma durumu gibi değişkenlerde de anlamlı farklılıklar tespit edilmemiştir. Tek yönlü varyans analizi sonuçları, VKİ kategorileri (zayıf, normal kilolu, fazla kilolu), spor deneyimi (2-4 yıl, 5-7 yıl, 8 yıl ve üzeri) ve eğitim düzeyinin (ortaokul, lise, üniversite) AZE skorları üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark yaratmadığını ortaya koymuştur. Bu bulgular, genç haltercilerin AZE düzeylerinin incelenen değişkenlere göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık göstermediğini ve zihinsel enerji düzeylerini etkileyebilecek diğer potansiyel faktörlerin araştırılması gerektiğini göstermektedir. Ayrıca, bu çalışma gelecekte daha geniş örneklemler ve farklı yaş gruplarıyla yapılacak araştırmalara temel oluşturabilir.