Önemli Bir Arı Ürünü Olan Balın Kalite Parametreleri


Creative Commons License

Toy N., SAHINLER N.

Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi, cilt.10, sa.sp1, ss.2841-2847, 2022 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Bir apiterapi ürünü olan bal ise; vitamin ve mineral bakımından zengin, böcekler tarafından bitki üzerinde oluşturulan nektarı toplayarak elde edilen, insan sağlığı açısından büyük önem ihtiva eden maddeleri içeren değerli bir besindir. Farklı bitkilerden elde edilen ballarda farklı renk, tat ve kompozisyonlar gözlenebilmektedir. Türkiye’de en çok tüketilen arı ürünleri arasında yer alan balda hillendirilen gıdaların arasında yer almaktadır. Aynı zamanda bala şeker şurubu, nişasta tağşişi gibi bazı maddelerin katılması ile sahte bal üretimi gerçekleştirilmekte olup, tüketicileri de tehlikeye sokan GDO’lu balların üretiminin de dünya üzerinde artış gösterdiği bildirilmektedir. Bu durum önüne geçmek adına ise Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği’nde balın katkı maddelerinden uzak (gıda katkı maddeleri dahil olmak üzere), doğal bileşiminde bulunmayan organik ve/veya inorganik maddelerden ari olması gerektiği belirtilmiştir. Bal tebliğinde belirtildiği gibi bal üretimi yapabilmek içinde balın bazı kalite kriterleri mevcuttur. Bu kriterler ise balın kimyasal içeriği (fenolik bileşikler, fruktoz / glikoz oranı, rutubeti, kül, ph değeri, Hidroksimetil furfural gibi), balın hammaddesine (yani nektarı) etki eden faktörler, bala ısıl işlem uygulanması sırasındaki sıcaklık değerleri, balın çiğ ve taze olması balın kalite kriterleri olarak belirtilmiştir. Bu çalışmada, balın kimyasal yapısında bulunan bileşiklerin Türk Gıda Kodeksi’ ne göre bulunma oranlarının, ısıl işlem uygulanmasının ve balın nektar yapısının kalite üzerine etkileri derleme olarak hazırlanmıştır.
Honey, which is an apitherapy product; It is a valuable food rich in vitamins and minerals, obtained by collecting the nectar formed on the plant by insects, and containing substances of great importance for human health. Different colours, tastes and compositions can be observed in honey obtained from different plants. Honey, which is among the most consumed bee products in Turkey, is among the foods that are mixed with honey. At the same time, fake honey is produced by adding some substances such as sugar syrup and starch adulteration to honey, and it is reported that the production of GMO honey, which also puts consumers at risk, has increased all over the world. In order to prevent this situation, it is stated in the Turkish Food Codex Honey Communiqué that honey should be free from additives (including food additives) and free from organic and/or inorganic substances that are not in its natural composition. As stated in the honey communiqué, there are some quality criteria for honey in order to produce honey. These criteria are the chemical content of honey (phenolic compounds, fructose / glucose ratio, humidity, ash, pH value, Hydroxymethyl furfural, etc.), factors affecting the raw material of honey (i.e. nectar), temperature values during honey heat treatment, raw and fresh honey. specified as the quality criteria of honey. In this study, the effects of the compounds in the chemical structure of honey according to the Turkish Food Codex, the heat treatment application and the nectar structure of honey on the quality were prepared as a review.