A549 Akciğer Kanseri Hücrelerinde Bakırın Kuproptosis Aracılı Hücre Ölümüne Etkisinin Araştırılması


Çay M. (Yürütücü), Karadağ Gürel A.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2024 - 2026

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Destek Programı: BAP Araştırma Projesi
  • Başlama Tarihi: Aralık 2024
  • Bitiş Tarihi: Aralık 2026

Proje Özeti


Kanserin erken teşhisi ve tedavisi, on yıllarca süren laboratuvar ve klinik araştırmalara rağmen hali hazırda ülkemiz ve dünya çapında önemli bir sağlık yükü olmaya devam ediyor. Bu nedenle daha az yan etkiye sahip ve terapötik etkinliği yüksek yöntemler aranmaya devam etmektedir. Bu doğrultuda kanser tedavisinde çeşitli metal iyonlarının potansiyeli araştırılmakta ve bu da kanser tedavisi için parlak bir gelecek sunmaktadır. Kuproptosis bakır iyonunun neden olduğu hücre ölümü mekanizması olarak 2022 yılında tanımlanmıştır ve kuproptosisin keşfi kanser tedavisini yeni bir boyuta taşımıştır. Akciğer kanseri, insan vücudunda oluşan ve insan sağlığı ve yaşam kalitesi için ciddi bir tehdit oluşturan yaygın bir kötü huylu tümördür. Akciğer kanserini tedavi etmek için yeni tedavi stratejileri veya yeni etkili ilaçlar geliştirmeye acil ihtiyaç vardır. Yeni bir programlanmış hücre ölümü türü olan kuproptosis, apoptozis, nekroz, piroptozis vb. gibi geleneksel hücre ölüm yollarından farklıdır.  Önerilen projede bakırla maumele edilen A549 akciğer kanser hücrelerinde kuproptosis hücre ölümünün moleküler ve metabolik düzeyde etkileri araştırılacaktır. Bu doğrultuda A549 hücrelerine Copper(II) chloride dihydrate farklı doz ve saatlerde uygulanacak ve sonrasında hücre ölümü MTT ile hücre canlılık oranları bulunacaktır. Daha sonra A549 hücrelerinde annexin V ile hücre ölümü, reaktif oksijen türleri (ROS), mitokondri membran potansiyeli ölçülecektir. Kuproptozisle ilişkili genler FDX1, SLC31A1 ve GLS genlerinin ifadelerine qRT_PCR ile bakılacaktır.  Bu çalışmada bakırın akciğer kanseri hücrelerinde biyolojik etkilerinin araştırılması ve bakırın indüklediği kuproptosis yolağında rol oynayan ana basamakların ayrıntılı olarak araştırılması amaçlanmıştır. kuproptosisi hedefleyen yeni ilaçların geliştirilmesi, kanser tedavisi için yeni olanaklar sağlayacak, geleneksel hücre ölümü yöntemleriyle tedaviye eşlik eden ilaç direncini, toksik yan etkileri kıracak ve daha yüksek anti-tümör sonuçlar elde edilecektir. Sonuç olarak, bakırın anti-kanser mekanizmasının araştırılması, yalnızca tümör tedavi yöntemlerini zenginleştirmekle kalmayacak, aynı zamanda geleneksel tedavi ile kombinasyon halinde klinik olarak malign tümörler için daha teorik rehberlik ve çözümler sağlayacaktır.