Levent M. (Yürütücü), Gündoğan K.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2023 - 2025
Dünyada var olan enerji ve hammadde kaynakları gün geçtikçe
sınırlanmakla beraber yenilenebilirliği de azalmaktadır. Nüfus artışıyla
birlikte artan enerji ihtiyacını karşılamaya yönelik uygulamaların büyük bir
bölümü petrol ürünleri ve katı yakıtlardan karşılanmaktadır. Katı yakıtların
yanmasının çevresel etkilerinden dolayı, alternatif temiz enerji kaynaklarına
yönelim artmıştır. Bu çalışmada
Soma-Manisa ve Tavşanlı-Kütahya linyit kömürü (veya deri atık çamuru) kaynaklı
olumsuz çevresel etkilerin en aza indirilmesi ve aynı zamanda yenilenebilir bir
enerji kaynağı olan hidrojen gaz üretimi gazlaştırma tekniğiyle yapılarak bir
katı oksitli yakıt hücresinde elektrik üretimi veriminin test edilmiştir.
Laboratuvar tipi pilot ölçekli bu uygulamanın sonuçlarından yola çıkarak elde
edilen verilerin endüstriyel ölçekli uygulamalarda veri eksikliğine önemli
ölçüde katkılar sağladığı düşünülmektedir.
Proje kapsamında kömürün ve atık çamurun gazlaştırılması sonucu
üretilen hidrojence zengin sentez gazına oksijen ve su buharı beslemesi yaparak
üretilen bu gazın bir katı oksit yakıt pilinde elektrik üretiminde yüksek verimler
elde edilmiştir. Saf hidrojenden elde edilen elektrik üretim verimleri ile
sentez gazı karışımından elde edilen elektrik üretim verimleri kıyaslanmıştır. Bu
çalışmada kömürün, (atık çamurun) ve aynı zamanda gazlaştırma ürünü olan sentez
gaz karışımının ayrı ayrı çok önemli bir girdi olduğu görülmüş ve proses ürün
çıktılarının başka uygulamalarda tekrar hammadde olarak kullanılabilirliği
gösterilmiştir.