Propiltiourasil ile hipotiroidi indüklenmiş sıçanlarda magnezyum-l-treonatın kognitif fonksiyonlar üzerine etkisinin değerlendirilmesi


Akkaya E. C. (Yürütücü), Ilgın R., Adil H., Çelik A.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2024 - 2026

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Destek Programı: BAP Araştırma Projesi
  • Başlama Tarihi: Aralık 2024
  • Bitiş Tarihi: Aralık 2026

Proje Özeti

Hipotiroidizm, doğumda konjenital olarak ya da hayatın herhangi bir döneminde edinilmiş olarak ortaya çıkabilir. Beyin, tiroid hormonlarının en önemli hedef organlarından biridir. Bu nedenle, hipotiroidinin önemli nöropsikiyatrik sonuçları olabilmektedir. Edinilmiş hipotiroidizme neden olan hastalıklar önemli kognitif fonksiyon kayıplarına neden olabilmektedir. Buna bağlı olarak; öğrenme ve hafıza sorunları, konsantrasyon bozukluğu ve depresyon gibi bazı psikiyatrik bozukluklar görülebilir.

Magnezyum (Mg), 300'den fazla enzim için hücre içi kofaktör görevi gören önemli bir biyomineraldir. Besinlerle takviye olarak alınan çeşitli Mg preparatları ile (magnezyum klorür, magnezyum sitrat, magnezyum glisinat ve magnezyum glukonat) karşılaştırıldığında kan beyin bariyerini en çok geçen ve beyin omurilik sıvısındaki Mg+2 seviyesini en verimli şekilde yükselten formun magnezyum L-threonat (MgT) olduğu saptanmıştır. Bu bileşik diğer Mg preparatlarına göre daha yeni geliştirilmiş olup biyoyararlanımı yüksektir.

Magnezyum-l-treonat takviyesinin kognitif fonksiyonlar üzerinde olumlu etkilerini gösteren çalışmalar bulunmaktadır. Alzheimer hastalığında kognitif gerilemeyi hafiflettiği ve beyindeki amiloid plakları azalttığı gösterilmiştir. Ancak magnezyum-l-treonat takviyesinin beyinde hipotiroidi şartlarındaki etkilerine dair veriler sınırlıdır.

Bu çalışmada deney hayvanlarında propiltiourasil ile hipotiroidizm modeli oluşturulacak olup magnezyum-l-treonat takviyesiyle çeşitli biyokimyasal ve davranışsal parametreler değerlendirilecektir. Beyin dokularında; Mg+, BDNF, amiloid beta, IL-10 ve TNFalfa gibi çeşitli moleküllerin seviyeleri değerlendirilecektir. Kognitif fonksiyonlar ve anksiyete benzeri davranışlar; Morris su tankı testi, yeni obje tanıma testi ve yükseltilmiş artı labirent testi gibi davranışsal deneylerle değerlendirilecektir.        
  
Bu çalışmanın amacı, hipotiroidi oluşturulan sıçanlarda magnezyum-l-treonat takviyesinin kognitif fonksiyonlar üzerindeki etkilerini değerlendirmektir. Bu çalışmanın sonucunun, hipotiroidizmde kognitif fonksiyonların korunması adına bilimsel veri sağlaması hedeflenmektedir.