Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tavşan O. (Yürütücü), Fidan M.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2023 - 2025
Amaç: Bu çalışmanın amacı, devital dişlere uygulanan iki farklı ağartma ajanının renk stabilitesi, translüsensi parametresi ve beyazlık indeksi üzerindeki etkisini ağartma sonrası, dişlerin daimi restorasyonları ve yaşlandırma işlemi sonrası değerlendirmektir.
Gereç ve Yöntemler: Çalışmada 135 adet çekilmiş tek köklü insan maksiller santral dişi kullanıldı. Dişler kahvede renklendirildi ve başlangıç renk değerleri spektrofotometre ile ölçüldü. Kök kanal preparasyonu step-back yöntemiyle el eğeleri kullanılarak yapıldı ve kök kanalları güta perka ile AH Plus kanal patı kullanılarak soğuk lateral kompaksiyon tekniğiyle dolduruldu. Daha sonra mine-sement sınırının 2 mm altına kadar kök kanal dolgusu kaldırıldı ve bu bölge cam iyonomer siman ile restore edildi. Örnekler rastgele farklı ağartma ajanları ve kontrol grubu olmak üzere 3 ana deney grubu ve farklı rezin kompozit restorasyonlarını içeren (n =15) 3 alt gruba ayrıldı. 2 ana gruba farklı içerikli ağartma ajanlarıyla (Opalescence, Whiteness Super–endo) devital ağartma tedavisi uygulandı. Açılan kavitelere iki hafta boyunca kalsiyum hidroksit yerleştirilip geçici olarak restore edildi. Geçici dolgu kaldırıldıktan sonra spektrofotometre ile dişlerin renk değerleri belirlendi. Alt gruplar farklı rezin kompozitler (Filtek Z250, Filtek Bulk-Fill, Omnichroma) ile restore edilip tüm örnekler termal siklusa tabi tutuldu ve renk ölçümleri tekrarlandı. Örneklerin renk farklılıkları (ΔE00), göreceli translusensi parametresi (RTP00) ve beyazlık indeks değerleri (WID) hesaplandı. Veriler Robust ANOVA ile analiz edildi (p<0,05).
Bulgular: Ağartma işlemleri, tüm gruplarda kabul edilebilir sınırların üzerinde renk değişimlerine neden oldu. İki ağartma ajanı arasında renk değişimi ve translüsensi parametresi açısından anlamlı bir fark bulunmazken (p>0,05), kontrol grubuna göre her iki ajanın da etkisi daha yüksek bulundu (p<0,001). Beyazlık indeksi açısından Opalescence grubunun değeri daha yüksek gözlemlendi (p<0,001). Farklı rezin kompozitlerin uygulanmasından sonra gruplar arasında renk değişimi ve beyazlık indeksi açısından anlamlı bir fark bulunmazken (p>0,05), Omnichroma grubunun translüsensi parametresi diğer gruplara göre anlamlı derecede yüksek bulundu (p<0,001).
Sonuçlar: Yaşlandırma sonrası beyazlık indeksinde hafif bir geri dönüş gözlense de anlamlı bir farklılık oluşturmadı. Ağartma işlemleri, tüm gruplarda kabul edilebilir sınırların üzerinde renk değişikliklerine neden oldu. Ağartma işlemi sonrası ve termal döngü sonrası RTP00 değerlerinde artış gözlendi. WID değerleri ise ağartma sonrası artış gösterdi ve bu değişim zamanla sabit kaldı. Sonuç olarak, beyazlatma işlemi dişlerin optik özelliklerini etkilerken, bu etkiler kullanılan kompozit türüne ve zaman faktörüne bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Beyazlık indeksi, Devital ağartma, Translusensi parametresi, Renk stabilitesi, Rezin kompozitler