Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uşak Üniversitesi, LİSANSÜSTÜ EĞİTİM ENSTİTÜSÜ, LİSANSÜSTÜ EĞİTİM ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÇİĞDEM DÜZGÜN
Danışman: Şengül Erol
Özet:
Bir kıyafetin bir parçası olarak ya da kişisel bir aksesuar olarak giyilebilen teknolojik ürünleri kapsayan giyilebilir teknolojiler insanların hayatını kolaylaştırmaktadır. Son yıllarda büyük bir hızla gelişen teknoloji sayesinde giyilebilir teknoloji ürünlerinde büyük ilerlemeler kaydedilmektedir. Giyilebilir teknoloji ürünlerinin kullanımı son dönemde hızla büyüyen bir moda, ciddi bir tüketim sektörü olmaya başlamıştır. Küresel iklim kriziyle birlikte sektörün yeni yönelimi olan sürdürülebilir yaklaşımlar ve Covid 19 pandemisi ile birlikte insanların değişen hayat şartlarına bağlı olarak, bireyselleştirilmiş ve teknolojiye bağımlı duruma gelinmiştir. Teknoloji kullanımı arttıkça, enerji ihtiyacı en hızlı ve pratik nasıl giderilir sorusunun cevapları aranmaya başlanmış olup dünyanın ana enerji kaynağı güneş günlük yaşantımızda kullanılan enerji için de ilham kaynağı durumuna gelmiştir. Bu durumda moda sektöründe sürdürülebilir ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması ve bunların moda sektöründe uygulanması hem yenilikçi hem de ekolojik olarak çevre dostu bir yaklaşım olarak karşımıza çıkmaktadır. Son yıllarda moda sektöründe yapılan fuar ve defilelerde teknolojik kıyafet ve aksesuarların yoğun olarak kullanılmaya başlandığı görülmektedir. Günlük aktiviteleri hatırlatan ve analizlerini yaparak kişisel verileri kolayca takip etmeyi sağlayan kıyafetler, saatler ve bilekliklerle başlayan giyilebilir teknoloji ürünleri; kemerler, şapkalar, ayakkabı ve çantalarla zenginleşerek ilerlemesini sürdürmektedir. Bu ürünler çeşitli akıllı sensörler, kablosuz bir güç kaynağı ya da güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerji sistemlerinden yararlanarak çalışmaktadır. Bunun sonucunda yenilenebilir enerji kaynaklarının farklı tasarımlarla birleştirilmesi fikri ortaya çıkmış; bu da daha fonksiyonel ve inovatif yaklaşımların oluşmasını zorunlu kılmıştır. Giyilebilir teknolojilerde kullanılan yenilenebilir enerji kaynağı olan güneş enerjisinin kullanımı ile giysi ve aksesuarlar aracılığıyla güneş ışığını toplayarak telefon şarj edebilme imkânı bulunmaktadır. Bu araştırmada giyilebilir teknolojinin bir parçası olan giyilebilir güneş enerji sistemleri konusunda yapılan çalışmalara değinilmiştir. Öncelikle "Kadın ve erkek deri giysi ve aksesuar tasarımlarına esnek güneş panelleri dahil edilerek daha işlevsel tasarımlar elde etmek mümkün müdür?" sorusuna ve bu sorunun beraberinde getirdiği alt problemlere cevap aranmıştır. Yenilenebilir enerji kaynağı olan güneş enerji sistemlerini kullanarak cep telefonlarını şarj edebilen çeşitli aksesuar tasarımlarının yapılmasını kapsayan bu çalışmada esnek güneş panelleri kullanılmıştır. Tasarımlar yapılırken esnek güneş panelleri ile teknoloji kullanımının yanı sıra estetik unsurlar da göz önünde bulundurulmuştur. Literatür taraması yapılmış, güneş enerjisi sistemlerini kullanan tasarımcılara ve yapılan test ve örnek uygulamalara yer verilmiştir. Çalışmada farklı kullanım amacına hitap eden bir adet kadın ceketi, bir adet erkek yeleği ve beş adet çanta tasarımı yapılmış ve üretilmiştir. Üretimi yapılan tasarımlarda telefon şarj mekanizmasının çalışıp çalışmadığı gün ışığı ve maruz kalınması öngörülen ortam koşullarında test edilmiştir. Herhangi bir depolama alanı olmaksızın anında şarj özelliği olan tasarımların bir telefonu gün ışığında yaklaşık 2-3 saatte şarj edebildiği gözlemlenmiştir. Enerji kaynağının sürekli olarak taşınabilir ve erişilebilir olmasını sağlayan tasarımların, teknolojiye olan bağımlılığın hayatın hızını yavaşlatmasını önleyeceği, sektörde yenilikçi, sürdürülebilir ve inovatif alternatiflerin artmasına olanak sağlayacağı düşünülmektedir.